in verkiezingstijd

Nederland wil een eerlijke economie

Willen we niet allemaal hetzelfde? Een goed leven voor onszelf en onze kinderen, ook in de toekomst. Een land waar we in gezondheid kunnen leven, met schone lucht, gezond voedsel, en levende natuur. Elke dag zetten miljoenen mensen zich hiervoor in.

Onze huidige economie staat dat in de weg. Bedrijven putten mens en natuur uit voor kortetermijnwinst. Het gevolg? Klimaatcrisis, burn-outs, onbetaalbare huizen, en een democratie die aan invloed verliest.

Wij bouwen wel door. Maar we hebben de politiek nodig om te versnellen.

Nu is de politiek aan zet

Ons land vooruit helpen gaat niet over moeilijke dingen. Niet over meer regels, maar over ruimte om het juiste te doen: voor duurzame initiatieven, ondernemers en bedrijven. Den Haag houdt vast aan een fossiele, oneerlijke en uitputtende economie. Terwijl andere thema’s dit jaar het gesprek van de dag overnamen en vervuilende bedrijven opgelucht doorgaan, werden duurzame maatregelen stilletjes van tafel geveegd.

"Duurzaamheid is geen verf op de muur. Het is de grond waar het hele huis op staat."

Tijd voor een nieuw geluid. Tijd voor actie.

Concrete opdrachten voor de politiek

We bundelen krachten met verschillende denkers die concrete oplossingen bieden waar de politiek mee aan de slag moet. Voor systeemverandering en leiderschap in de wereldeconomie. Want als we nu niet durven om grote stappen te zetten, haalt de realiteit ons straks hard in. De kern?

1.

Versterk de democratie. Geef meer economische invloed en zeggenschap aan burgers.

2.

Werk samen met de beweging. Doe mee met het opbouwende werk van miljoenen Nederlanders.

3.

Maak de systeemkeuzes. Durf besluiten te nemen die daadwerkelijk het systeem veranderen.

Wat betekent een eerlijke economie?

We legden die vraag voor aan Denktank De Groene Afslag – een groeiende groep economen en denkers die aan een eerlijke economie werkt. Hun antwoord? Dit manifest, vol concrete politieke keuzes. Komende weken gaan we met een video serie dieper in op de thema's en zorgen we dat de boodschap in Den Haag terecht komt - via concrete afspraken, billboards en zoveel mogelijk geluid.  

“Zorg voor koersvastheid, duidelijke spelregels. Niet in technocratische modellen, maar in beleid dat mensen direct voordeel oplevert. Investeer in bedrijven die bouwen aan het nieuwe.”
Want transitie is niet alleen bouwen, het is ook afbouwen. In een land dat te vol is, met een economie die te veel vraagt van mens en natuur, moeten we keuzes maken. Soms betekent dat: schadelijke sectoren netjes uitfaseren – een hospice voor het oude. En tegelijk maken we ruimte voor het nieuwe –
een verloskunde van de toekomst. Duurzaamheid is geen verf aan de muur. Het is de grond waar het hele huis op staat.
Hans Stegeman
Hoofdeconoom, 
Triodos Bank
“Zorg ervoor dat duurzame en gezonde consumentenproducten goedkoper worden, en vervuilende en ongezonde opties juist duurder.”
Want nu blijven de prijzen van benzine-auto’s en plofkippen kunstmatig laag, terwijl gezonde keuzes voor sommigen onbetaalbaar zijn. Als we de prijs niet bij de hoorn pakken zal duurzaam ondernemerschap altijd duurder zijn dan uitbuiting. Tijd voor 'echte prijzen' waarin schade aan de wereld wordt meegerekend. Vele bedrijven hanteren deze maatstaaf al, maar beleid is hard nodig.
Michel Scholte
Oprichter True Price, Impact Institute
"Zorg ervoor dat financiële winst eerst de ecologische en sociale schade door het bedrijf herstelt, voordat het naar aandeelhouders gaat. En bovenal: laat fossiele brandstoffen in de grond. Houd hierin altijd rekening met het globale zuiden waar 78% van fossiele brandstoffen zich bevinden.”
Want zolang uitbuiting en vervuiling winstgevend blijven, betalen we de prijs met onze gezondheid en natuur. Kijk naar het globale plaatje en creëer een grondwettelijk recht op een schone leefomgeving die juridisch afdwingbaar is.  
Joyeeta Gupta
Spinoza 'Dutch Nobel Prize' winner, Professor of Environment UvA
"Zorg ervoor dat lokale economieën kunnen floreren en burgers actieve regie kunnen nemen in hun leefomgeving. Van macht en besluitvorming door verre uitbuitende multinationals naar lokaler zeggenschap."
Want een hechte samenleving bestaat bij gratie van samenwerking en kansen voor MKB en Nederlandse bedrijven. Markteconomie kan werken als we wet en regelgeving handhaven. Nu valt er nauwelijks op te boksen tegen internationale bedrijven die goedkoop zijn omdat ze mens en planeet uitbuiten.  
Kees Klomp
Onderzoeker economische transitie
“Zorg dat we nu het energiesysteem van 2050 bouwen: verzwaar het elektriciteitsnet, leg regionale warmtenetten aan en verbind industrieclusters met een nationaal waterstofnet. Geen losse projecten meer, maar één integraal plan.
Want het wordt tijd dat we ons niet alleen over budgetten gaan buigen, maar over de kaart van Nederland. De techniek is er, de investeringen liggen klaar, maar zonder regie en ruimtelijke keuzes blijven we hangen in vertraging. Zoals ooit de Deltawerken ons land beschermden, zo moet deze energie-infrastructuur ons klimaat én onze economie beschermen. De tijd van pilotprojecten is voorbij.”
Diederik Samsom
Architect Europese Green Deal
“Zorg ervoor dat geld minder macht heeft. Scheid de drie economische machten van geld, bedrijven en wetgevers. Schaf aandeelhouders-vergaderingen af en maak er stakeholdersvergaderingen van, inclusief stemmen voor getroffen mensen diep in de productieketens, natuur en toekomstige generaties."
Want mensen met geld hebben nu de grootste economische en politieke invloed. Het kapitalisme is een ondemocratisch systeem, genest in een democratie. Belangen van de rijksten zullen daardoor altijd boven de belangen van de rest staan. Maak ruimte voor juridische vernieuwing zoals een maatschappelijke BV.
Babette Porceleijn
De Impact Gids
“Zorg ervoor dat de economie gaat van kwantitatieve groei naar kwalitatieve groei. Kwaliteit van producten, omgeving, arbeidsvoorwaarden.”
Want nu concurreren we alleen op prijs in plaats van waarden en ondermijnen we het vertrouwen in zowel de democratie als het klimaat.
Paul Schenderling
Econoom en schrijver 'Continent van de kwaliteit'
“Zorg ervoor dat financiële groei niet het enige doel is, maar een economie waarin leven kan floreren.”
Want zolang onze economie niet binnen sociale fundamenten en ecologische grenzen opereert, komt financiële winst met een onbetaalbaar verlies voor mens en planeet. Het zijn met name mensen in zuidelijke landen die het eerst en het hardst worden geraakt. Kies dus voor rechtvaardigheid en bestaanszekerheid hier én elders in de wereld en maak vaart met de transitie naar een nieuwe economie.
Winne van Woerden
Policy lead new economy, Oxfam Novib
"Zorg dat we niet verdwalen in marginale betere versies van het oude, maar echte transities mogelijk maken: experimenteer lokaal, durf regimeveranderingen aan – in beleid, bestuur en gedrag – en verbind die in nationale en Europese kaders."
Want zolang we blijven inzetten op optimaliseren binnen bestaande systemen, blijft de transitie stroperig, ongelijk en kwetsbaar. Systeemverandering vraagt niet alleen visie, maar moed: om los te laten, om te vernieuwen, om samen te leren en te ontwerpen aan wat werkelijk toekomstbestendig is.
Derk Loorbach
Professor socio-economic transitions, Erasmus University
"Zorg dat technologie publieke waarden versterkt in plaats van uitholt. Investeer in open systemen, publieke infrastructuur en digitale commons die bijdragen aan een rechtvaardige en duurzame samenleving. Zorg dat technologie regeneratief en fair geproduceerd wordt.”
Want zolang we blijven inzetten op optimaliseren binnen bestaande systemen, blijft de transitie stroperig, ongelijk en kwetsbaar. Systeemverandering vraagt niet alleen visie, maar moed: om los te laten, om te vernieuwen, om samen te leren en te ontwerpen aan wat werkelijk toekomstbestendig is.
Marleen Stikker
Directeur, Waag Future Lab en Professor of Practice HvA

*Dit actieplan is geschreven door een groeiende groep denkers en economen. Het is bedoeld als basis voor verdere ontwikkeling en samenwerking: manifest eerlijke economie.

Miljoenen Nederlanders nemen het voortouw

Overal in de samenleving zien we verandering ontstaan. Van duurzame scale-ups tot sociale initiatieven. Die beweging naar een betere wereld en een toekomstbestendige economie is allang begonnen.

Nederland kan het voortouw nemen, als we de moed opbrengen voor werkelijke verandering. Den Haag, doe je mee?

Maar welke politici durven deze verkiezingen op te staan voor een eerlijke economie?

Wie geeft duurzaamheid weer een stem aan de talkshowtafel? En welke partijen maken ruimte voor de toekomstbestendige initiatieven van talloze ondernemers en betrokken burgers?

Hoe meer geluid wij met z'n allen kunnen maken, hoe duidelijker het is waar Nederland voor staat. Deel je mee?

Sluit je aan

Sluit je aan bij het Geluid van Vooruit en bouw mee aan een eerlijke economie, samen met duizenden anderen.

4M+

mensen bereikt

11K+

Volg ons op Instagram

8K+

Volg ons op LinkedIn